Η πλήρης μετάλλαξη ΣΥΡΙΖΑ θα σηματοδοτήσει πολιτικά κάτι νέο;

Του Γιώργου Παπασίμου*, δικηγόρου στον Άρειο Πάγο, μέλους του ΔΣ του ΠΡΑΤΤΩ

Από τον Ιανουάριο, οπότε η εκλογική αναμέτρηση που ανέδειξε πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ και πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα και πέρασε προσκήνιο, για πρώτη φορά, την Αριστερά, άλλαξαν πολλά, με πολλές κρίσιμες ημερομηνίες, με πιο σημαντική την 12^η-13^η Ιουλίου και την επώδυνη συμφωνία με τους εταίρους, που επανέφεραν στην ελληνική πραγματικότητα, μετά βαΐων και κλάδων δυστυχώς, την τρόικα και την άγρια λιτότητα.

Αν επιχειρούσε κάποιος να κάνει έναν απολογισμό του ενός χρόνου και του τι ακριβώς σήμανε η μεταστροφή του κόμματος της Αριστεράς, θα δυσκολευόταν, καθώς ακόμη δεν έχει αποτυπωθεί η δυσαρέσκεια των Ελλήνων πολιτών και οι «αντιδράσεις» απέναντι σε σκληρά μέτρα που τώρα αρχίζουν και αφήνουν τα χνάρια τους, είναι ακόμη χλιαρές. Κι αυτό επειδή η Αριστερά φιλοδοξεί να εκφράζει τα πιο «ταπεινά» κοινωνικά στρώματα, αυτά δηλαδή που υποφέρουν περισσότερο από τις συνέπειες της λαίλαπας των μνημονίων και θα συνεχίσουν να υφίστανται τη βίαιη και ακόμη μεγαλύτερη φτωχοποίησή τους.    

Οι νέες προγραμματισμένες περικοπές και οι νέες απειλές για επιπρόσθετα μέτρα, για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό και η μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν «τρύπα» στα δημοσιονομικά από τα capitals controls, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πώς θα επιδράσουν στον ελληνικό λαό και στη συνέχεια στη βουλευτική πλειοψηφία των 153 εδρών.

Κρίσιμη παράμετρος για τις εξελίξεις θα αποδειχθεί το ασφαλιστικό και τα αγροτικό που θα «νομιμοποιήσει» την κυβέρνηση της Αριστεράς ή θα την οδηγήσει σε περίεργους ατραπούς, καθώς, πιθανώς θα κληθεί να αντιμετωπίσει κινητοποιήσεις, που αποτελούσαν το «ιδεολογικό» αποκούμπι της. Σε μια περίοδο που οι εταίροι επιμένουν στην ίδια αδιέξοδη συνταγή που οξύνει το κοινωνικό πρόβλημα, μεγεθύνει τις αντιθέσεις, δυναμώνει την ύφεση, απαξιώνει την εργασία και διευρύνει την ανεργία. Παρά, μάλιστα, τις πολιτικές εξελίξεις σε Πορτογαλία, με την εκλογή αριστερής κυβέρνησης, και Ισπανία, που δείχνουν πως στο εσωτερικό της Ευρώπης αναπτύσσονται αντιστάσεις στο μοντέλο Μέρκελ-Σόιμπλε και στην ισοπεδωτική και βαθιά ταξική λιτότητα, που στο όνομα της δημοσιονομικής ευστάθειας προκαλεί κοινωνικές εκρήξεις, διευρύνει ή δημιουργεί νέες ανισότητες, νεόπτωχους και απελπισμένους, και περιθωριοποιεί ευρύτατα κοινωνικά στρώματα. Και σε μια περίοδο που το μεταναστευτικό αποκαλύπτει τις τραγικές αδυναμίες της Ευρώπης και την ανικανότητά της να ενσωματώνει στην κουλτούρα της τον ανθρωπισμό και την αλληλεγγύη.

Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο Αλέξης Τσίπρας και η Αριστερά έχουν και μια ηθική και ποιοτική διάσταση πολύ πιο σημαντική από την οικονομική και ποσοτική. Η κυβέρνηση, υπό την πίεση της υπογραφής της και προκειμένου να αποσπάσει μια θετική αξιολόγηση και να οδηγηθεί σε διαπραγματεύσεις για τη μείωση του χρέους, έχει μπει σε μια «μηχανιστική» διαδικασία που όμως εξυπηρετεί τους στόχους των «ακραίων» γερμανόφιλων κύκλων της Ε.Ε.

Η λογική της προηγούμενης δεξιάς κυβέρνησης ήταν απλή: έλεγε, «δεν θέλουμε να μειώσουμε κι άλλο τις συντάξεις, επειδή θα προκληθεί κοινωνική δυσαρέσκεια, αλλά και επειδή μια νέα μείωση θα δημιουργήσει επιπρόσθετα οικονομικά προβλήματα». Δηλαδή, η αιτία των όποιων αντιδράσεών της απέναντι στην επιβολή σκληρότατων μέτρων ήταν το πολιτικό κόστος και όχι η καταστρατήγηση της ιδεολογίας της. Αυτή τη στιγμή όμως, η νέα μείωση εισοδημάτων ή συντάξεων θα σημάνει μια ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών με οδυνηρές συνέπειες για την οικονομική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει πως θα παραταθεί ακόμη περισσότερο η όποια δυνατότητα για αναπροσανατολισμό της οικονομίας και για αναπτυξιακούς ρυθμούς που θα απελευθερώσουν πόρους για αναδιανομή και την εφαρμογή κοινωνικής δικαιοσύνης. Πώς θα ενσωματώσουν στη δική τους αντίληψη, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, την υποχρέωσή τους να στηρίξουν την «ίδια» συντηρητική λογική –που μετρά πολιτικό κόστος και δεν αντιτίθεται ιδεολογικά– απέναντι στις ιδεοληπτικούς δανειστές; Πώς θα αφομοιώσει το κόμμα της Αριστεράς μια «συμπεριφορά» που θα ανοίξει ένα, μη προνομιακό, πεδίο αντιπαράθεσης με συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες; Πώς θα χειριστεί τις «δικές» του «κόκκινες γραμμές», που τόσες φορές χαράχτηκαν από ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και καταστρατηγήθηκαν, όταν αποδεικνύεται πως αποτελούν απλώς ένα τέχνασμα, καθώς και οι κύριες συντάξεις να μην μειωθούν, με το νέο ασφαλιστικό που θα κατατεθεί στις 15 Ιανουαρίου 2016, θα αυξηθούν οι εισφορές, θα μειωθούν οι παροχές του συστήματος και το βάρος στο ασφαλιστικό θα μετατοπιστεί στους νέους συνταξιούχους, αυτούς που υπέβαλαν αίτηση μετά την 1^η Σεπτεμβρίου 2015, με ακαριαία περικοπή 20 με 45% των συντάξεών τους;

Πώς θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να διαχειριστεί τον εκβιασμό των νεοφιλελεύθερων δανειστών για μη αξιολόγηση, αν δεν υπάρξει πλήρης στοίχισή του στις απαιτήσεις τους για νέες περικοπές και κατ’ επέκταση την πίεση των βουλευτών της, που έχουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία και ιδεολογική δέσμευση έναντι των στρωμάτων που έχουν θιγεί από τη λαίλαπα των μνημονίων; Πώς μπορεί να ισορροπήσει το νέο αβάσταχτο βάρος που θα επιβάλλει στους μικρούς και μικρομεσαίους αγρότες, που δεν θα αντέξουν αύξηση του κόστους παραγωγής και επιβάρυνση του βιοτικού τους επιπέδου, με τα μέτρα φωτιά;

Η αποδοκιμασία βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια ισοδυναμεί με πλήρη ανατροπή του ηθικού πλεονεκτήματος της αδιάβλητης και «διαφανούς» Αριστεράς και θα σηματοδοτήσει το άνοιγμα ενός νέου, απροσδόκητου κύκλου, που δεν μπορεί να οριοθετηθεί.

Η νέα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, που αποκτά στοιχεία μονιμότητας, με προσεχή κατάργηση του ΕΚΑΣ για 70.000 χαμηλοσυνταξιούχους, περικοπή των επικουρικών, «ψαλίδισμα» των νέων συντάξεων και αφανισμό των φτωχότερων αγροτικών τμημάτων, αποτελεί «τελειωτικό χτύπημα» στο μαλακό υπογάστριο του ΣΥΡΙΖΑ και των πολιτών που αποτέλεσαν τον πυρήνα του στη γρήγορη γιγάντωσή του.

Πώς θα μπορέσει ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του και «αρεστοί» να παραμείνουν στους σκληρούς φιλελεύθερους κύκλους και να μην απολέσουν τον «χαρακτήρα» τους, ώστε να αποτρέψουν τις συνέπειες που θα είναι ανυπολόγιστες για ολόκληρη την Αριστερά, που έτσι θα χάσει την «ψυχή» της;

Αν αποτύχει και διαφανεί μια πλήρης μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, ίσως αυτή ανοίξει μια νέα σελίδα στην ιστορία της Αριστεράς. Ίσως σηματοδοτήσει την ανάγκη επανεκτίμησης των νέων δεδομένων και τη στροφή προς μια ρεαλιστική αποτίμηση με πολιτική έκφραση.

* ΓΕΩΡΓΙΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΙΜΟΣ

Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω

Φιλοτίου 2-4, Αθήνα, Τ.Κ. 11362, Τηλ.: 210.8237.140, 6972.924356

Fax: 210.8218.633, e-mail: g.papasimos@yahoo.com

Site: http://www.gpapasimos.gr/

Twitter: @PapasimosG

Κοινοποίηση Άρθρου σε