Η κρατική και κομματική «γραφειοκρατία» και η ανάγκη για την εμβάθυνση της Δημοκρατίας

Η επέτειος της Μεταπολίτευσης, οι αναφορές στην αξία της Δημοκρατίας και στη διεύρυνσή της και το γεγονός, που έχουμε επισημάνει επανειλημμένα, πως έχει ήδη κλείσει ένας ολόκληρος ιστορικός κύκλος, αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να ξαναδούμε τι έχει πάει λάθος έως τώρα, με ό,τι αποτελεί την κορωνίδα μιας σύγχρονης κοινωνίας.  

Του Γεωργίου Παπασίμου, http://www.gpapasimos.gr, https://www.facebook.com/gpapasimos, Twitter: @PapasimosG

Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, Δημοκρατία δεν υπάρχει πουθενά και αυτό που υπάρχει είναι φιλελεύθερες ολιγαρχίες, που παρέχουν κάποια δικαιώματα, αλλά ελέγχουν πλήρως τις εξελίξεις.

Η εξουσία καθορίζει το «παιχνίδι» και αυτοί που την κατέχουν είναι εξαιρετικά λίγοι για να μας είναι άγνωστοι, με δεδομένο πως μπορεί να φαίνεται πως υπάρχουν πολλά «κέντρα», υπάρχει όμως και διαπλοκή συμφερόντων και μια «ψυχολογία» καταναλωτισμού που επιβάλλει ως «κανόνα» τη λειτουργία μιας ανεξέλεγκτης αγοράς «μαυραγορίτικης» αντίληψης.

Το κράτος αποτελεί μια «προέκταση», μα και διατηρεί ταυτόχρονα την αυτονομία του, και του οποίου ηγείται μια

γραφειοκρατική πολιτική κάστα, που προασπίζεται το καθεστώς αλλά και τη δική της επιβίωση χρησιμοποιώντας το ως λαφυρο..

Ελλείψει συνειδητής κοινωνικής τάξης (χαμηλών οικονομικά στρωμάτων, μισθωτών και συνταξιούχων) -ο Νίκος Πουλαντζάς μιλούσε για το χαμηλό επίπεδο συνείδησης της ελληνικής εργατικής τάξης-, κι ενός λαού, κατά τον Κορνήλιο Καστοριάδη, «σε κατάσταση πολιτικής απάθειας, ιδιωτικοποίησης, ανευθυνότητας, κυνισμού, αδιαφορίας για τα κοινά και τα πολιτικά, και γενικότερα στάσης απέναντι στη

ζωή τους, αποχαύνωσης μέσα στον καταναλωτικό και τηλεοπτικό αυνανισμό», το βάρος έπεσε στα αριστερά κόμματα.

Αυτά, εν απουσία των αληθινών συμφερόντων τους, επιδίωξαν, με τρόπο στρεβλό, να εκφράσουν τους μη προνομιούχους Έλληνες, εμμένοντας στον κρατισμό και, στην ουσία, στη «βαθιά δυσπιστία προς τις πρωτοβουλίες των λαϊκών μαζών και προς τα δημοκρατικά αιτήματα» (Νίκος Πουλαντζάς).

Η έλλειψη δημοκρατίας στα κόμματα, με τις αποφάσεις να παίρνονται από μια άλλη «γραφειοκρατία» γύρω από τον πρόεδρο ή γραμματέα, και στην ελληνική κοινωνία σε επίπεδο θεσμών και κράτους, αλλά και η ανυπαρξία εθνικής αστικής τάξης, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συνιστούν το ελληνικό ατύχημα.

Το ελληνικό μοντέλο, δυστυχώς, απέχει παρασάγγας από τις αστικές καπιταλιστικές δημοκρατίες εντός της Ε.Ε., που είναι περισσότερο λειτουργικές, δομημένες και λειτουργούν με κάποιους κανόνες. Δεν υπάρχει ούτε εκεί αληθινή Δημοκρατία, υπάρχουν όμως θεσμοί, που θα μπορούσαν να μετεξελιχτούν και να απελευθερώσουν τα πιο δυναμικά κοινωνικά στρώματα, ρωγμές που θα μπορούσαν να διευρυνθούν, σε αντίθεση με την Ελλάδα που παρουσιάζει μια απόλυτη δυσκινησία, που γεννά η διαπλοκή, η «επιθετική» αντίληψη του νεοπλουτισμού, ο κλεπτροκρατισμός και η διαφθορά που έχει εμποτίσει κάθε πλευρά.

Δεν μπορείς να μιλάς όμως, σήμερα για την ανάγκη να υπάρξει ένα νέο πολιτικό υποκείμενο, που να μην κουβαλά τις «αμαρτίες» της μεταπολίτευσης και του πολιτικού προσωπικού που στήριξε το μοντέλο της διαφθοράς, χωρίς αναφορές στη Δημοκρατία που θέλεις να στηρίξεις.

Οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας και οι πολιτικές ελευθερίες θεωρήθηκαν από τον Λένιν (αλλά ποτέ από τον Μαρξ) προϊόν της αστικής τάξης, γι’ αυτό και υποκαταστάθηκαν από τα Σοβιέτ. Το θέμα όμως δεν είναι να υποκαταστήσεις «τη λεγόμενη τυπική δημοκρατία με τη λεγόμενη πραγματική δημοκρατία, την αντιπροσωπευτική δημοκρατία με την άμεση δημοκρατία», αλλά, όπως ευφυώς είχε επισημάνει και η Ρόζα Λούξεμπουργκ, κάνοντας σοβαρή κριτική στη διαφαινόμενη ανάπτυξη της ρωσικής γραφειοκρατίας ακόμη και στα πρώιμα βήματα της ρώσικης επανάστασης, να συντηρήσεις και να αναπτύξεις παράλληλα και την αντιπροσώπευση και την άμεση Δημοκρατία.

Κοινοποίηση Άρθρου σε